لامپ چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف ساده از لامپ ارائه دهیم باید گفت که به هر وسیله‌ای که بتواند به صورت مصنوعی و با کمک انرژی الکتریکی، نور تولید کند، لامپ گفته می‌شود. نور و گرمایی که توسط لامپ تولید می‌شود، در هر مدل با مدل دیگر تفاوت دارد. البته که میزان انرژی الکتریکی ورودی به لامپ عامل دیگری است که در نوع نور تولید شده از لامپ تأثیر دارد. هر مدل از لامپ بر اساس فناوری ساخت یک دمای نور مخصوص به خود را دارد که محل نصب و هدف استفاده از لامپ دو عاملی است که برای انتخاب دمای نور مناسب باید مورد توجه قرار بگیرد.
تمامی انواع لامپ از یک سری بخش‌های یکسان تشکیل شده‌اند: حباب، پایه و بدنه. پایه به سرپیچ وصل می‌شود و انرژی الکتریکی از سیم برق عبور کرده و به آن می‌رسد. انرژی الکتریکی توسط مداری که در داخل لامپ وجود دارد به انرژی نورانی تبدیل می‌شود و سپس حباب نور را پخش می‌کند. فرایند تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی نورانی در هر لامپ با نوع دیگر متفاوت است. به طور مثال در لامپ‌های قدیمی رشته‌های فیلامنتی این وظیفه را بر عهده داشتند و در لامپ‌های جدید تراشه‌های ال ای دی. در ادامه به بررسی دقیق‌تر ساختار لامپ‌های معروف می‌پردازیم.
پنج فاکتور مهم در انتخاب انواع لامپ
- توان نوری
- ضریب بهره نوری
- عمر لامپ
- میزان درخشندگی لامپ
- رنگ‌دهی لامپ
پنج مشخصه‌ای که در بالا نام بردیم؛ پارامترهای مشترکی هستند که در همه انواع لامپ دیده می‌شود. برای اینکه بتوانید لامپ مناسب با اتاق با محل کارتان را تهیه کنید باید این پنج فاکتور را در هنگام خرید لامپ بررسی کنید. مثلا اگر می‌خواهید برای اتاقی لامپ بخرید که سقف کوتاهی دارد و مساحت آن نیز به نسبت کم است؛ لامپ‌هایی با توان نوری پایین بهترین گزینه هستند.
انواع لامپ از نظر فناوری ساخت
لامپ‌ها در انواع و مدل‌های مختلفی وجود دارند که می‌توان آنها را بر اساس فاکتورهای متفاوت تقسیم‌بندی کرد. یکی از فاکتورهای مهم در دسته‌بندی انواع لامپ، فناوری ساخت آنها است.
1- لامپ رشته‌ای
لامپ رشته‌ای (Incandescent Bulbs) همان لامپ‌های معمولی و سنتی هستند که در ساختار آنها از رشته تنگستن استفاده می‌شود. هنگامی که جریان الکتریسیته از این رشته عبور می‌کند، باعث درخشش آن شده و به اصطلاح لامپ روشن می‌شود. رشته تنگستن موجود در حباب لامپ‌های رشته‌ای در محیط خلأ یا با گاز نیتروژن احاطه شده است. لامپ‌های رشته‌ای در اندازه‌ها و اشکال مختلفی وجود دارند که بنا به نیاز و کاربرد می‌توان یکی از آنها را انتخاب کرد. عملکرد لامپ‌های رشته‌ای به این شکل است که عبور جریان ناگهانی باعث گرم شدن و سوختن رشته تنگستن می‌شود. این لامپ‌ها به طور متوسط بین 700 تا 1000 ساعت عمر مفید دارند و یکی از معایب آنها اتلاف انرژی زیاد است.
2- لامپ فلورسنت
لامپ فلورسنت (Fluorescent Lamps) که بیشتر با نام لامپ مهتابی شناخته می‌شود، ساختار پیچیده‌تری نسبت به لامپ‌ها رشته‌ای دارند. در این لامپ‌ها در فاصله بین کاتدها، یک لوله فلورسنت قرار دارد. درون این لوله توسط جیوه و برخی گازهای دیگر پر شده است که عبور جریان الکتریسیته از آنها سبب تولید نور و تابش می‌شود. پوشش فسفری که در بیرون قرار دارد، انرژی تابشی را به نور مرئی تبدیل می‌کند. لامپ‌های فلورسنت در مقایسه با لامپ‌های رشته‌ای انرژی کمتر برای تولید نور نیاز دارند و به همین دلیل از دوام بیشتری برخوردار هستند. با توجه به اینکه این لامپ‌ها با جیوه پر می‌شوند، دفع آنها پس از سوختن لامپ کم دشوار بوده و باید نکات ایمنی در این زمینه رعایت شود. طول عمر فلورسنت از رشته‌ای بیشتر است و مصرف برق کمتری نیز دارد.
3- لامپ فلورسنت فشرده یا CFL
لامپ فلورسنت فشرده CFL (Compact Fluorescent Lamps) جایگزینی برای لامپ‌های رشته‌ای در ساختمان‌ها و منازل به حساب می‌آیند. لامپ‌های CFL عملکرد و ساختاری مشابه با لامپ‌های فلورسنت معمولی دارند با این تفاوت که می‌توانند با مصرف انرژی کمتر، همان میزان از نور را تولید کنند. ساختار این لامپ‌های به این شکل است که از چند حلقه لوله‌ای پر از جیوه تشکیل شده‌اند که شباهت زیادی به حباب لامپ‌های رشته‌ای دارد. این نوع لامپ‌ها در مقایسه با رشته‌ای طول عمر بیشتری داشته و تا حدود 10 هزار ساعت توانایی کار دارند. همچنن این لامپ‌ها از مصرف انرژی کمتر و درخشندگی بالاتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای برخوردار هستند.
4- لامپ هالوژن
لامپ هالوژن (Halogen Lamps) را می‌توان نسخه بهبود یافته لامپ رشته‌ایی دانست. تفاوت این نوع لامپ‌ها با لامپ رشته‌ای در این است که رشته تنگستن درون لامپ با یک پوشش شفاف پوشانده شده و همچنین دارای اندازه کوچکتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای هستند. دلیل نامگذاری این نوع لامپ‌ها به دلیل استفاده از مقادیر کم هالوژن همراه با یک گاز بی‌اثر است. گاز بی‌اثر که در این لامپ‌ها استفاده می‌شود می‌تواند روشنایی و طول عمر لامپ را افزایش داده و کارایی و درخشندگی آن را نیز به میزان قابل توجهی بالا ببرد. هالوژن‌های امروزی در بازار تنها به دلیل شباهت با هالوژن‌های قبلی از نظر ساختار با این نام خوانده می‌شوند وگرنه در تولید آنها از فناوری SMD و COB استفاده می‌شود.
دیدگاه های دوستان ما :